KIEDY POWSTAŁA OLIWA? DO CZEGO BYŁA I JEST STOSOWANA?
Oliwa jest stara jak świat😊 Nie wiadomo kiedy pojawiły się pierwsze drzewa oliwne, ale już w mitologii uznano je za drzewa święte, dar bogów dla ludzi i najwyższe dobro, a gałązka z drzewa oliwnego była symbolem zwycięstwa i pokoju. Pierwsze hodowle oliwek i wyciśnięta z nich oliwa została wytworzona już 5000 lat temu. O jej wartości w dawnych czasach świadczy stosowanie określenia płynne złoto. Wkorzystywana była w medycynie, jako paliwo do lamp, w produkcji mydła i do pielęgnacji skóry. Oliwa jest nierozerwalnie związana z tradycją religijną i liturgią, służąc niegdyś np. do namaszczania. Dziś używana głównie w celach kulinarnych, ma również szerokie zastosowanie w kosmetyce.
CZY ODMIANA OLIWEK MA ZNACZENIE?
Tak! Odmiana oliwek to, zaraz obok procesu dojrzewania, najważniejszy czynnik wpływający na klasę oliwy. Istnieją setki odmian drzew oliwnych, z których do wytwarzania oliwy stosuje się najczęściej odmiany: Mission, Manzanillo, Moraiolo, Sevillano, Arbequina, Koroneiki, Arbosana, Ascolano, Frantoio, Leccino, Pendolino, Maurino i Coratina
KIEDY ZBIERA SIĘ OLIWKI?
Zbiór owoców zaczyna się pod koniec września, kiedy oliwki są zielone, a kończy w lutym, gdy owoce są już dojrzałe i mają ciemną, granatową lub czarną skórkę. Łatwiej zbiera się dojrzalsze oliwki, ale smaczniejsza i bardziej ceniona oliwa jest z tych nie do końca dojrzałych zielonych owoców. Producenci oliwy muszą odnaleźć złoty środek między wydajnym plonem a jakością i smakiem oliwy.
PRODUKCJA OLIWY – KROK PO KROKU:
Oliwki powinny być przetworzone w jak najkrótszym czasie, dlatego oliwa produkowana jest w ciągu 24 godzin od zbiorów.
Pierwszy etap to zbieranie oliwek – najlepiej ręczne, przy pomocy różnych przyrządów (grabie, czesaki, grzebienie) oliwki wytrząsa się z gałęzi i gromadzi w płachtach umieszczonych pod koronami drzew. Następnie oliwki są czyszczone z brudu, liści i gałązek. Produkcja oliwy odbywa się w olejarni. Pierwszym krokiem jest oddzielenie miąższu od pestek poprzez rozdrabnianie i rozgniatanie oliwek. Miąższ wędruje do malaksera, który wytwarza z niego pulpę. Nowoczesne mielenie jest bardzo delikatne, aby uniknąć przegrzania pasty. Żeby oliwa zachowała swoje właściwości, cały proces musi przebiegać w temperaturze nie wyższej niż 27⁰C (tłoczenie na zimno). W kolejnym etapie pasta oliwkowa podlega odwirowaniu w dekanterach, w celu oddzielenia płynu oliwnego od resztek pestek czy skórek. Najpierw oddziela się część oliwną i wodę od wytłoków (odwirowanie poziome), potem oliwę od wody oraz innych płynów (odwirowanie pionowe). Powstały olej jest przelewany i przechowywany w specjalnych dużych pojemnikach do momentu butelkowania. Przed butelkowaniem oliwa z pierwszego tłoczenia może zostać przefiltrowana, ale nie jest to konieczne. Dzięki filtracji uzyskuje się oliwę przejrzystą, bez widocznej zawiesiny, która ma dłuższy termin przydatności do spożycia (nawet do 24 miesięcy).
Najlepsze oliwy ekstrahuje się przy użyciu nowoczesnej technologii Sinolea, czyli bez stresu produkcyjnego. Oliwki zbiera się ręcznie, bez wstrząsania, nie stosuje ani ciśnienia, ani odwirowania, ani dodatku wody. Destylacja odbywa się w sposób naturalny, czyli kropla po kropli, dzięki czemu w oliwie zachowują się wszystkie naturalne i odżywcze składniki oliwek.
CO TO ZNACZY, ŻE OLIWA POCHODZI Z PIERWSZEGO TŁOCZENIA?
Oliwa z pierwszego tłoczenia została uzyskana z wyciśnięcia soku ze świeżego owocu, w sposób wyłącznie mechaniczny, niepodlegająca żadnym procesom chemicznym.
ILE OLIWEK TRZEBA PRZETWORZYĆ ABY UZYSKAĆ LITR OLIWY?
Na przygotowanie 1 litra oliwy potrzeba ok 5 kg oliwek.
JAK NALEŻY PRZECHOWYWAĆ OLIWĘ?
Oliwę należy przechowywać szczelnie zamkniętą, w ciemnym i suchym miejscu, w temperaturze pokojowej. Nie w lodówce. Po jej otwarciu termin przydatności do spożycia wynosi trzy miesiące. Po tym czasie nie psuje się ale traci swoje właściwości. Oliwę można przechowywać w szczelnie zamkniętej butelce dwa lata, oliwy niefiltrowane krócej.
KTO PRZEWODZI W PRODUKCJI OLIWY NA ŚWIECIE?
Obecnie w światowej produkcji oliwy przoduje Hiszpania, po niej kolejne miejsca zajmują Włochy, Grecja, Syria, Turcja, Tunezja i Maroko. Co ciekawe, oliwę produkuje się również w Stanach Zjednoczonych w: Kalifornii, Arizonie, Teksasie, Georgii, Florydzie, Oregonie i Hawajach.
CO WCHODZI W SKŁAD OLIWY?
Dominującym kwasem tłuszczowym, który stanowi ok 70% składu oliwy jest jednonienasycony kwas oleinowy, około 10% stanowią wielonienasycone kwasy tłuszczowe (omega-6 i omega-3), a około 15% nasycone tłuszcze. Ponadto oliwa zawiera też niewielkie ilości witaminy A, E, D i K i jest bogatym źródłem silnych przeciwutleniaczy (polifenoli), które pomagają zwalczać wiele poważnych chorób.
ZALETY PROZDROWOTNE OLIWY:
Oliwa z oliwek jest ogromnym dobrodziejstwem dla zdrowia, ponieważ posiada szereg cennych właściwości. Udowodniono, że obniżając poziom złego cholesterolu w naszej krwi, zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych i miażdżycy. Ponadto sprzyja zachowaniu wagi, pomaga w walce z chorobą Alzheimera, zmniejsza ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2, ma właściwości przeciwnowotworowe, pomaga w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów, ma właściwości antybakteryjne, przeciwdziała rozwojowi osteoporozy, chroni organizm przed przedwczesnym starzeniem oraz doskonale wpływa na wzrost kości u dzieci.
DLACZEGO DIETA ŚRÓDZIEMNOMORSKA JEST POWSZECHNIE UWAŻANA ZA ZDROWĄ?
Ponieważ mieszkańcy regionu Morza Śródziemnego w dużych ilościach stosują oliwę w codziennej diecie. Dużą część ich diety stanowią również owoce i warzywa oraz zboża i rośliny strączkowe. Dzięki temu żyją dłużej, w lepszym zdrowiu, rzadziej umierają na zawały serca i udary mózgu.
DO CZEGO STOSOWAĆ OLIWĘ W KUCHNI?
Oliwa, dzięki swoim właściwościom organoleptycznym, jest niezastąpiona w kuchni. Stosowana jest do smażenia (w umiarkowanej temperaturze) i pieczenia, a na surowo do przyprawiania i wykańczania potraw, np. grillowanych mięs, sałatek, surówek, dipów oraz do przygotowywania słynnego sosu winegret. Smakowo doskonale łączy się z ziołami np. oregano, tymiankiem, rozmarynem. We Włoszech, oliwy z oliwek używa się jako zamiennik masła do nasączania pieczywa i do bruschetty.
ILE OLIWY PIĆ ABY BYĆ ZDROWSZYM?
Podobno wystarczą dwie łyżki oliwy z oliwek Extra Vergine dziennie, aby cieszyć się lepszym zdrowiem!